ID.nl logo
Is mijn dak geschikt voor zonnepanelen?
© middelveld
Energie

Is mijn dak geschikt voor zonnepanelen?

Om zonnepanelen te kunnen plaatsen, moet je dak aan een aantal voorwaarden voldoen. Is er voldoende ruimte, heeft het dak een oriëntatie tussen het oosten en westen, richting het zuiden. En is er geen of een beperkte schaduwwerking en een stabiele dakconstructie om de zonnepanelen op te bevestigen?

Voor particuliere huizen worden voornamelijk twee zonnepaneelmaten gebruikt: 1,00x1,65 meter en 1,10x1,75 meter. Veelgebruikte systemen bestaan uit 8, 12 of 16 zonnepanelen. Een systeem van 16 zonnepanelen wordt vaak geplaatst als 2 rijen boven elkaar. Deze voorbeeldsystemen hebben dus een hoogte van 3,3 tot 3,5m en een breedte van 4, 6 of 8 meter. Doordat je wat ruimte aan de rand van je dak moet vrijhouden, is hiervoor tussen de 15 en 30 m2 aan vrije ruimte op je dak nodig.

Elk dak is uniek en vereist een op maat gemaakte oplossing om de beschikbare ruimte optimaal te benutten. Bij voorkeur worden de panelen in nette rechthoeken op één of meerdere dakdelen geplaatst. Plaatsing over meerdere dakdelen kost wel extra installatietijd en vereist een meer complexe bekabeling en omvormer. Let op een nette lay-out, want het oog wil ook wat: met een gemiddelde levensduur van 25 jaar moet je immers lang genoeg naar de zonnepanelen kijken.

Oriëntatie en dakhoek

Zuidelijke daken

©acilo

Heb je een dak op het zuiden? Dat is ideaal voor zonnepanelen!

Zuidelijke daken met een dakhoek van 30-40 graden zijn optimaal voor zonnepanelen. Doordat deze daken rond het middaguur direct naar de zon ‘kijken’ maken ze optimaal gebruik van de zon op het warmste moment van de dag. Deze ideale daken hebben een zonnepotentie van 100%, en bieden dus het beste financiële rendement voor zonnepanelen. Als een zuidelijk dak platter of steiler is dan 30-40 graden is de zonnepotentie vaak nog steeds meer dan 95%.

Zuidoost- of zuidwestelijke daken

©OLCAY ARDA

Een dak op het zuidoosten of zuidwesten? Dat profiteer je goed van de ochtend- of de middagzon.

Zuidoost- of zuidwestgerichte daken zijn prima geschikt voor zonnepanelen. Het felste zonlicht van het middaguur wordt iets minder benut, maar ze genereren juist meer elektriciteit in de ochtend (zuidoostelijke daken) of in de middag (zuidwestelijke daken). Onder een goede hoek hebben deze daken een zonnepotentie van meer dan 95%, terwijl een platter of steiler dak nog steeds boven de 90% komt.

Oost- of westelijke daken

©FOKKE BAARSSEN

Een dak op het westen of oosten? Hoe platter het dak, hoe hoger dan de zonnepotentie is.

Oostelijke of westelijke daken hebben een zonnepotentie van 80-90%. Hier is de regel: hoe platter het dak, hoe beter de zonnepotentie. Dat komt omdat bij plattere daken de felle zon van het middaguur beter op de zonnepanelen valt. Oostelijke daken genereren de meeste elektriciteit in de ochtend, terwijl westelijke daken juist meer energie in de middag opwekken. Oost-west daken kunnen prima gecombineerd worden voor een gelijkmatige elektriciteitsproductie.

Noordelijke daken

Een dak op het noorden is niet de beste plek voor zonnepanelen.

Noordelijke daken zijn minder geschikt voor zonnepanelen. Ze hebben een zonnepotentie van minder dan 75%. Dit geldt ook voor daken richting het noordoosten of noordwesten. Deze daken zijn minder geschikt, omdat er minder zonlicht op valt, en het rendement op je panelen dus een stuk lager is. Tenzij je bewust kiest voor een lager rendement of een heel licht hellend dak richting het noorden hebt, raden we consumenten af om zonnepanelen op een dak richting het noorden te plaatsen.

Platte daken

Platte daken hebben nog steeds een zonnepotentie van 90%, wat veel mensen verbaast. Het zonlicht rond het middaguur wordt iets minder benut dan bij een dak op het zuiden. Maar tijdens de ochtend en in de middag vangt een plat zonnepaneel juist meer zon. Om de panelen door de regen schoon te laten spoelen, is een installatie op een plat dak nooit helemaal plat, maar altijd onder een bepaalde hoek op het zuiden (of oost-west). Een kleine hoek (15-20 graden) heeft als voordeel dat je de panelen dichter bij elkaar kunt plaatsen waardoor er minder schaduw tussen de rijen valt.

De optimale hoek van 30-40 graden wordt minder vaak gebruikt op platte daken, omdat de montageconstructie dan groter en dus duurder is. Tevens zie je de zonnepanelen vanaf de grond eerder boven het dak uitsteken bij een grote hoek. Let bij platte daken goed op obstakels met mogelijke schaduwwerking zoals schoorstenen, muurtjes aan de zijkant of naburige gebouwen.

Ook is het mogelijk om zonnepanelen op een plat dak niet in rijtjes op het zuiden te richten, maar ze bewust oost / west te plaatsen. Op die manier kan het dak 40% efficiënter benut worden omdat er geen ruimte tussen de panelen aangehouden hoeft te worden wegens schaduwval. Je geeft met een oost/west opstelling op een plat dak wel 15% output weg doordat de zonnepanelen per stuk 15% minder presteren dan in een zuidelijke opstelling.

Schaduw en obstakels

Schaduw op een zonnepaneel verlaagt de elektriciteitsopbrengst aanzienlijk. Dat komt omdat in een systeem van meerdere zonnepanelen de zwakste schakel telt. Als er bijvoorbeeld een systeem van 12 panelen op je dak ligt en 1 zonnepaneel krijgt schaduw door een schoorsteen, dan vallen de overige 11 panelen terug naar de veel lagere opbrengst van dit enkele zonnepaneel in de schaduw, tenzij je gebruikt maakt van Power-optimizers of Micro-omvormers. Bij een gewone string-omvormer kan de schaduw dus al snel voor een vermindering van 25-50% in de opbrengst zorgen, waardoor je investering niet het verwachte resultaat heeft.  

Waar moet je rekening mee houden?

Belangrijke obstakels, zoals pijpjes, schoorstenen, dakkapellen, andere dakdelen, bomen en het huis van je buren. Let ook op bomen die de komende 25 jaar een stuk groter kunnen worden dan ze nu zijn.

Let niet alleen op de schaduw op één moment, maar bedenk dat de zon in de ochtend in het oosten opkomt, in het middaguur op het zuiden staat en ’s avonds in het westen ondergaat. Hierdoor verandert de schaduw gedurende de dag. Schaduw voor 9 uur ’s ochtends of na 5 uur ‘s middags is niet zo schadelijk voor je opbrengst, omdat de intensiteit van de zon een stuk lager is rond deze tijdstippen. Ook schaduw in de winter door een laagstaande zon is te verwaarlozen, omdat de elektriciteitsopbrengst in de winter slechts 10% van het jaartotaal is.

Power-optimizers of micro-omvormers om zonnepanelen individueel te schakelen

Als schaduw niet ontweken kan worden, kan de impact verminderd worden door het gebruik van power-optimizers of micro-omvormers onder ieder zonnepaneel. Hiermee wordt een systeem van zonnepanelen parallel geschakeld, waardoor het probleem van de zwakste schakel wordt opgelost. Ieder zonnepaneel produceert met een power-optimizer of micro-omvormer zijn eigen optimale opbrengst, dus als van de 12 panelen er één in de schaduw ligt, dan valt alleen dat enkele paneel terug door de schaduw. Bijkomend voordeel is dat het systeem per paneel uitgelezen kan worden, waardoor eventuele problemen direct toe te wijzen zijn aan één specifiek paneel en het veel inzichtelijker is hoe het systeem functioneert.

Het verschil tussen power-optimizers en micro-omvormers is dat power-optimizers altijd nog een centrale omvormer nodig hebben die vaak binnen wordt gemonteerd. Power-optimizers maken het systeem ‘slim’, maar micro-omvormers maken het systeem ‘slim’ en zetten direct achter het paneel de gelijkstroom van de zonnepanelen om naar wisselspanning. Daardoor wordt er bij micro-omvormers een kabel rechtstreeks van de zonnepanelen naar de meterkast getrokken, dus een heel simpele installatie. Met name bij platte daken met slaapkamers boven scheelt dit een omvormer-kast binnen.

Het nadeel van power-optimizers en micro-omvormers is dat de initiële investering hoger is (ongeveer € 50 tot € 75 per paneel extra). Maar micro-omvormers hebben een levensduur van 25 jaar, terwijl een normale seriële omvormer 10-15 jaar meegaat en dan vervangen moet worden. De totale kosten over de levensduur van de zonnepanelen zijn dus gelijk, met als voordeel een forse vermindering van de schaduw en dus een beter financieel rendement op zonnepanelen.

Materiaal op je dak

Normale dakpannen, platte daken en golfplaten zijn meestal geschikt voor zonnepanelen, mits in goede staat. Overige daken brengen extra kosten met zich mee of zijn niet geschikt voor de installatie van zonnepanelen. Vergunningen zijn niet nodig voor zonnepanelen, behalve als je ze grond-gebaseerd of verticaal tegen de muur wilt plaatsen. Ook mag je huis geen onderdeel zijn van een beschermd stadsgezicht of de status van een monumentaal pand hebben.

Dakpannen

©Roland T. Frank

Dakpannen op je dak vormen geen belemmering voor de installatie van zonnepanelen.

Dakpannen zijn eigenlijk altijd geschikt voor de installatie van zonnepanelen. Het montagesysteem voor zonnepanelen wordt middels aluminium verbindingen aan de onderliggende dakconstructie bevestigd. Dakpannen worden simpelweg opgetild en de aluminium bevestigingshaak gaat er onderdoor. De installateur zal dus nooit boren in dakpannen en het dak blijft waterdicht. De enige uitzondering vormen heel oude pannen (bijvoorbeeld van klei) die erg fragiel en breekbaar zijn: deze zijn mogelijk niet geschikt voor de installatie van zonnepanelen. Het kan bij een ouder dak aan te bevelen zijn om de dakpannen onder de zonnepanelen te vervangen door dakpanplaten van kunststof of metaal, platen in de vorm van meerdere dakpannen. Visueel blijft het dak hetzelfde, maar de vrijgekomen pannen kunnen worden gebruikt om slechte pannen op de rest van het dak te vervangen. Ook kun je een indak-systeem gebruiken, maar dit is tot de helft duurder.

Platte daken

©MICHAEL VERHOVSKI

Of een plat dak geschikt is voor zonnepanelen, hangt af van de onderliggende constructie. Die moet sterk genoeg zijn.

Platte daken zijn over het algemeen geschikt voor zonnepanelen, mits de onderliggende constructie stevig genoeg is. Betonnen constructies zijn altijd geschikt. Je moet in ieder geval op het platte dak kunnen lopen, omdat ieder zonnepaneel toch 20 kilo weegt met nog 20 kilo ballast. Bedekking van platte daken met normaal bitumen en grind is prima, al is installatie op schuine daken met bitumen moeilijk en duurder wegens een gebrek aan bevestigingsmogelijkheden voor het montagesysteem. Het kan zijn dat de maximale belastbaarheid van het dak de maximale systeemgrootte voor zonnepanelen kan beperken. Ook kan de hoeveelheid ballast behoorlijk variëren op basis van de windbelasting op het dak. Denk hierbij aan de hoogte van het gebouw of locatie zoals kust of aan de rand van een woonwijk.

Golfplaten , stalen / zinken daken

Golfplaten daken (bijvoorbeeld op boerderijen of schuren) zijn geschikt voor zonnepanelen en de installatie is eenvoudig en zonder meerkosten. Stalen of zinken daken zijn meestal ook geschikt voor zonnepanelen.

Minder geschikte daken

Overige daken zijn over het algemeen niet geschikt voor zonnepanelen. Bij een asbest dak moet je eerst het asbest saneren. Bij een rieten dak kunnen zonnepanelen meestal niet worden geplaatst wegens brandgevaar. Er zijn wel systemen waarbij de zonnepanelen compleet worden gescheiden van het riet door ze in een bitumen bak te plaatsen, maar we raden dit niet aan. Op een leien dak kunnen zonnepanelen soms worden geplaatst, maar de installatie is vaak een stuk duurder en niet alle installateurs installeren op leien daken.

Indien het dak onderhoud vereist, bijvoorbeeld wegens losse of gebroken dakpannen, is het aan te raden om eerst je dak te repareren en daarna pas zonnepanelen te installeren. De meeste installateurs van zonnepanelen kunnen betrouwbare dakdekkers aanbevelen.

Locatie in Nederland

Alle locaties in Nederland zijn geschikt voor zonnepanelen, de verwachte opbrengsten tussen de beste en slechtste locatie verschillen weinig. In Nederland is de zoninstraling behoorlijk gelijk, en het is overal in het land de moeite waard om zonnepanelen te installeren. Het maximale verschil tussen de meeste zoninstraling (op de Waddeneilanden) en de minste zoninstraling (in Limburg) is beperkt tot ongeveer 10% van de jaarlijkse opbrengst.

De online tool van Kieskeurig.nl houdt rekening met de zoninstraling op jouw precieze locatie, gebaseerd op het gemiddelde van de afgelopen 25 jaar. Hierdoor krijg je een zo precies mogelijke schatting van de verwachte opbrengst van zonnepanelen op je eigen dak. Start ook met duurzame energie en besparen!

Vraag een offerte aan voor zonnepanelen:

▼ Volgende artikel
Spreek en luister: ChatGPT als gesprekspartner
© Limitless Visions - stock.adobe.com
Huis

Spreek en luister: ChatGPT als gesprekspartner

ChatGPT kan steeds meer en luistert tegenwoordig ook naar de prompts (opdrachten) die een gebruiker inspreekt. Bovendien leest de chatbot zelfs de uitgebreide antwoorden voor. Hardop voorlezen werkt zelfs met negen natuurlijk klinkende stemmen.

In drie stappen laten we de spreek- en luisterfunctie van ChatGPT zien:

  • Spreek prompts in door op de microfoonknop te tikken
  • Laat ChatGPT de antwoorden voorlezen
  • Kies uit negen verschillende stemmen

Typen te veel gedoe? Lees dan zeker ook: Geen toetsenbord meer nodig: laat je stem het werk doen

Opdrachten inspreken

OpenAI heeft de spraakfunctie voor ChatGPT voor iedereen beschikbaar gemaakt. In het begin was deze functie uitsluitend bedoeld voor wie een Plus- of Enterprise-abonnement had. Natuurlijk moet je via de instellingen van je mobieltje toestemming geven aan ChatGPT voor het gebruik van de microfoon. Als dat is geregeld, open je de app en tik je onderaan op de microfoonknop. Een animatie reageert op je stem en als je klaar bent met praten, tik je op het vinkje in de zwarte cirkel. De app zal wat je gezegd hebt razendsnel weergeven. Ben je tevreden over de formulering, dan tik je op het pijltje. ChatGPT genereert meteen het antwoord en onderaan verschijnt opnieuw de microfoonknop om de volgende opdracht in te spreken.

Een animatie reageert op je stem.

Antwoorden beluisteren

Vervolgens druk je in de mobiele versie lang op de tekst die de chatbot heeft gegenereerd, zodat er een aantal functies verschijnt. Daar kies je de opdracht Voorlezen. Na enkele seconden hoor je een stem die het antwoord voorleest.

Bovenaan zie je een klein gedeelte waarin je het voorlezen kunt pauzeren en met twee knoppen kun je de tekst vijftien seconden terugspoelen en vooruitspoelen.

In de desktop-versie van ChatGPT zie je onder het antwoord het pictogram van een luidspreker. Daar moet je op klikken om de stem van ChatGPT te horen. Klik dus niet met rechts op de tekst om in het contextueel menu de opdracht Spraak te selecteren. Daarmee start je de voorleesfunctie van de browser en die is niet zo goed.

Boven de tekst kun je het voorlezen pauzeren.

Over voorlezen gesproken ...

Kinderen vinden het heerlijk!

Kies een andere stem

Zowel in de mobiele versie als in de desktopversie heb je de keuze uit negen stemmen. In de Android- en iOS-versie moet je naar het beginscherm gaan van de app, waar je onderaan je gebruikersnaam ziet staan. Tik op de drie puntjes en selecteer Spraak. Je krijgt de stem te horen; ze klinken natuurlijk. Sol is ‘gevat en ontspannen’ en van Ember zegt de app dat hij ‘vol vertrouwen en optimistisch’ klinkt. Maak je keuze door op Gereed te tikken.

In de desktop-versie klik je rechtsboven op de profielknop om de Instellingen te openen. Ook daar kun je dan een van de negen stemmen selecteren.

Van iedere stem lees je de vermeende eigenschappen.

Watch on YouTube
▼ Volgende artikel
Waar voor je geld: 5 alles-in-één laserprinters voor een mooie prijs
© Tim Allen
Huis

Waar voor je geld: 5 alles-in-één laserprinters voor een mooie prijs

Bij ID.nl zijn we gek op producten waar je niet de hoofdprijs voor betaalt. Een paar keer per week speuren we daarom binnen een bepaald thema naar zulke deals. Een all-in-one-printer is een handig apparaat voor het scannen, kopiëren en printen van documenten en foto's. De allerbeste afdrukkwaliteit krijg je met een laserprinter. Wij vonden vijf betaalbare modellen voor je.

Een laserprinter maakt gebruik van toner in plaats van inkt om afdrukken te produceren. Toner is een fijn poeder dat met hoge temperaturen op het papier wordt gesmolten. Dit proces zorgt ervoor dat je met grote toners kunt printen, wat betekent dat je langere tijd kunt blijven afdrukken zonder de toner te hoeven vervangen. Laserprinters zijn vaak snel en efficiënt, waardoor ze uitstekend zijn voor gebruik op kantoor. Maar ook als je thuis veel print, bijvoorbeeld als zzp'er, kan een laserprinter uitkomst bieden.

HP Color Laser 179fnw

De HP Color Laser MFP 179fnw is een van de kleinste kleurenlaserprinters in zijn klasse en is daardoor ideaal voor thuisgebruik en plekken waar niet veel plek voor een printer is. Met functies zoals printen, scannen, kopiëren en zelfs nog faxen biedt deze 4-in-1 printer een hoop veelzijdigheid. De afdruksnelheid bedraagt tot 18 pagina's per minuut in zwart-wit en 4 ppm in kleur, met een resolutie van 600 x 600 dpi.

Dankzij de automatische documentinvoer (ADF) voor 40 pagina's en wifi-verbinding is deze printer gebruiksvriendelijk en multi-inzetbaar. Hoewel de afdruksnelheid lager ligt dan bij sommige concurrenten, is zijn compacte formaat juist een pluspunt.

Brother DCP 1610W

De Brother DCP-1610W is een compacte zwart-wit laserprinter die printen, kopiëren en scannen combineert. Met een afdruksnelheid van 20 pagina's per minuut en een resolutie van 2400 x 600 dpi levert hij haarscherpe resultaten. Dankzij wifi-connectiviteit kunnen meerdere gebruikers eenvoudig draadloos printen.

De papierlade biedt plaats aan 150 vellen en het apparaat is voorzien van anti-jam-technologie om papierstoringen tot een minimum te beperken. In vergelijking met de HP Color Laser MFP 179fnw biedt deze printer geen kleurafdrukken, maar hij is wel een stuk sneller met zijn afdrukken.

HP Laserjet Pro 2Z622

De HP LaserJet Pro 2Z622 is geschikt voor onder meer kantooromgevingen. Met afdruksnelheden tot 42 pagina's per minuut en functies zoals dubbelzijdig printen, scannen, kopiëren en faxen is dit een lekker veelzijdige 4-in-1-laserprinter. Het apparaat ondersteunt zowel bekabelde als draadloze netwerken en biedt geavanceerde beveiligingsfuncties.

Canon i-SENSYS MF272wd

De Canon i-SENSYS MF272dw is een monochrome laserprinter en drukt af met en snelheid van 29 pagina's per minuut. Met een resolutie van 2400 x 600 dpi levert hij snelle en scherpe resultaten. Dankzij automatische dubbelzijdige afdrukken, wifi- en ethernetverbinding is hij veelzijdig inzetbaar.

In vergelijking met de Brother DCP-1610W levert deze Canon i-SENSYS MF272dw snellere prestaties en meer connectiviteitsopties, hoewel hij geen kleurendruk ondersteunt; dan moet je toch echt bij de HP Color Laser MFP 179fnw zijn.

Xerox B225 A4

De Xerox B225 is een zwart-wit all-in-one-laserprinter die printen, kopiëren en scannen combineert. Met een afdruksnelheid van maar liefst 34 pagina's per minuut en een eerste afdruktijd van slechts 6,4 seconden is hij goed in te zetten als je veel en vaak print. De printer beschikt over automatische dubbelzijdige afdrukken, een papierlade voor 250 vellen en kan via wifi of een vaste netwerkverbinding met je thuisnetwerk worden verbonden.